滿洲/圖書館/滿洲實錄/卷一

manju i yargiyan kooli - ujui debtelin

滿洲實錄·卷一

golmin šanggiyan alin (長白山)

golmin šanggiyan alin den juwe tanggū ba.	長白山高約二百里。
šurdeme minggan ba.	週圍約千里。
tere alin-i ninggu de tamun-i gebungge omo bi.	此山之上有一潭名闥門。
šurdeme jakūnju ba.	週圍約八十里。
tere alin ci tucikengge yalu, hūntung, aihu sere ilan giyang.	鴨綠、混同、愛滹三江俱從此山流出。
yalu giyang alin-i julergici tucifi wasihūn eyefi liyoodung ni julergi mederi de dosikabi.	鴨綠江自山南瀉出向西流直入遼東之南海。
hūntung giyang alin-i amargici tucifi amasi eyefi amargi mederi de dosikabi.	混同江自山北瀉出向北流直入北海。
aihu bira wesihun eyefi, dergi mederi de dosikabi.	愛滹江向東流直入東海。
ere ilan giyang de boobai tana, genggiyen nicuhe tucimbi.	此三江中每出珠寶。
šanggiyan alin edun mangga, ba šahūrun ofi.	長白山山高地寒，風勁不休。
juwari erin oho manggi, šurdeme alin-i gurgu gemu šanggiyan alin de genefi bimbi.	夏日環山之獸俱投憩此山中。
šun dekdere ergi ufuhu wehe noho šanggiyan alin tere inu.	此山盡是浮石，乃東北一名山也。

manju gurun-i da (滿洲源流)

manju gurun -i da, golmin šanggiyan alin-i šun dekdere ergi bukūri gebungge alin bulhūri gebungge omoci tucike.	滿洲原起於長白山之東北布庫哩山下一泊名布勒瑚里。
tere bukūri alin-i dade bisire bulhūri omo de abkai sargan jui enggulen, jenggulen, fekulen ilan nofi ebišeme jifi muke ci tucifi etuku etufi sere de,	初天降三仙女浴於泊，長名恩古倫，次名正古倫，三名佛庫倫，浴畢上岸。
fiyanggū sargan jui etukui dele enduri saksaha-i sindaha fulgiyan tubihe be bahafi na de sindaci hairame angga de ašufi,	有神鵲銜一朱果置佛庫倫衣上，色甚鮮研，佛庫倫愛之不忍釋手，遂銜口中，
etuku eture de ašuka tubihe bilha de šuwe dosifi,	甫著衣，其果入腹中，
gaitai andande beye de ofi.	即感而成孕。
wesihun geneci ojorakū hendume, mini beye kušun ohobi, atarame tutara sehe manggi,	告二姊曰，吾覺腹重，不能回昇，奈何？
juwe eyun hendume, muse lingdan okto jekebihe, bucere kooli akū,	二姊曰，吾等曾服丹藥，諒無死理，
sinde fulingga bifi kušun ohobidere, beye weihuken oho manggi jio seme hendufi genehe.	此乃天意，俟爾身輕，上昇未晚。遂别去。
fekulen tereci uthai haha jui banjiha, jui ofi uthai gisurembi.	佛庫倫後生一男，生而能言。
goidaha akū ambakan oho manggi eme hendume, jui simbe abka facuhūn gurun be dasame banjikini seme banjibuhabi,	倏爾成成，母告子曰，天生汝，實令汝以定亂國，
si genefi facuhūn gurun be dasame toktobume banji seme hendufi abka-i fulinggai banjibuha turgun be giyan giyan-i tacibufi,	可往彼處，將所生緣由一一詳說，
weihu bufi, ere bira be wasime gene sefi, eme uthai abka de wesike.	乃與一舟順水去即其地也。言訖，忽不見。
tereci tere jui weihu de tefi eyen be dahame wasime genehei.	其子乘舟順流而下。
muke juwere dogon de isinafi, dalin de akūnafi, burha be bukdafi, suiha be sujafi, mulan arafi,	至於人居之處，登岸折柳條為坐具，似椅形，
mulan-i dele tefi bisire de, tere fonde, tere bai ilan halai niyalma gurun de ejen ojoro be temšenume inenggi dari becendume afandume bisirede,	獨踞其上。彼時，長白山東南鄂謨辉(地名)鄂多理(城名)内有三姓爭為雄長，終日互相殺傷。
emu niyalma muke ganame genefi, tere jui be sabufi ferguweme tuwafi, amasi jifi becendure bade isaha geren-i baru alame,	一人來取水，見其子舉止奇異，相貌非常，囘至爭鬪之處告眾曰，
suwe becendure be naka, musei muke ganara dogon de dembei ferguwecuke fulingga banjiha emu haha jui jifi tehebi seme alaha manggi,	汝等無爭，我於取水處遇一奇男子，非凡人也，想天不虚生此人，盍往觀之？
becendure bade isaha geren niyalma gemu genefi tuwaci, yala ferguwecuke fulingga jui mujangga.	三姓人聞言罢戰，同眾往觀。及見，果非常人。
geren gemu ferguweme fonjime, enduringge jui si ainaha niyalma? tere jui ini emei tacibuha gisun-i songkoi alame,	異而詰之，答曰，
bi abkai enduri bihe, bukūri alin-i dade bisire bulhūri omo de abkai sargan jui enggulen, jenggulen, fekulen ilan nofi ebišeme jihe bihe, abkai han suweni facuhūn be safi gurun be toktobukini seme mini beye be fulgiyan tubihe obufi emu enduri be saksaha-i beye ubaliyambufi fulgiyan tubihe be gamafi bulhūri omo de ebišeme genehe. fiyanggū sargan jui etuku de sindafi jio seme takūrafi, tere enduri saksaha fulgiyan tubihe be saifi gajifi fiyanggū sargan jui etukui dele sindafi, fiyanggū sargan jui muke ci tucifi etuku etuki serede, tere tubihe be bahafi na de sindaci hairame angga de ašufi bilha de dosifi bi banjiha. mini eme abkai sargan jui gebu fekulen. mini hala abka ci wasika aisin gioro, gebu bukūri yongšon seme alaha manggi, geren gemu ferguweme, ere jui be yafaha gamara jui waka seme juwe niyalma gala be ishunde joolame jalafi galai dele tebufi boode gamafi.	我乃天女佛庫倫所生，姓愛新(漢語金也)覺羅(姓也)，名布庫哩雍順，天降我定汝等之亂。因將母所囑之言詳告之。衆皆驚異，曰：“此人不可使之徒行。”遂相插手爲輿，擁捧而回。
ilan halai niyalma acafi hebdeme, muse gurun de ejen ojoro be temšerengge nakaki, ere jui be tukiyefi musei gurun de beile obufi, beri gege be sargan buki seme gisurefi. uthai beri gebungge sargan jui be sargan bufi, gurun de beile obuha. bukūri yongšon šanggiyan alin-i šun dekdere ergi omohoi gebungge bigan-i odoli gebungge hecen de tefi, facuhūn be toktobufi gurun-i gebu be manju sehe, tere manju gurun i da mafa inu.	三姓人息爭，共奉布庫哩雍順爲主，以百里女妻之。其國定號滿洲，乃其始祖也（南朝誤名建州）。
tereci ududu jalan oho manggi, amala banjire juse omosi gurun irgen be jobobure jakade, gurun irgen gemu ubašafi ninggun biya de tehe odoli hecen be kafi afafi bukūri yongšon- i uksun mukūn be suntebume wara de.	歷數世後，其子孫暴虐部署，遂叛，于六月間，將鄂多理攻破，盡殺其闔族子孫。

enduri saksaha fanca be guwebuhe (神鵲救樊察）

bukūri yongšon i enen fanca gebungge jui tucifi šehun bigan be burulame genere be, batai coohai niyalma amcara de, emu enduri saksaha deyeme jifi,	内有一幼兒名樊察脫身走至曠野，後兵追之，適有一神鵲，
tere fanca gebungge jui ujui dele doha, amacara coohai niyalma gūnime niyalma de geli saksaha dombio? mukdehen aise seme hendume, gemu amasi bederehe.	栖兒頭上，追兵謂人首無鵲之理，疑爲枯木樁，遂回，
tereci fanca guwefi tucike, tuttu ofi manju gurun i amaga jalan i juse omosi gemu saksaha be mafa seme warakū bihe. fanca tucifi beye be somime banjiha.	於是樊察得出，遂隱其身以終焉。滿洲後世子孫皆以鵲爲神，故不加害。

manju mukdeke da susu (滿洲發跡之處)

fancai amaga jalan -i omo dudu □□□ erdemungge banjifi, ini nendehe mafari be waha kimungge niyalma juse omosi dehi niyalma be ini mafai tehe omohoi bigan -i odoli hecen ci šun tuhere ergi de emu minggan sunja tanggū bai dube be suksuhu bira, hūlan hada hetu ala gebungge ba de jalidame gajifi, dulin be ini mafari kimun bata seme waha, dulin be jafafi ini ahūn deo i boigon be jolime gaifi sindafi unggihe.	其孫都督□□□生有智略，將殺祖仇人之子孫四十餘計誘于蘇克素護河呼蘭哈達（山名）下赫圖阿拉（赫圖，漢語橫也。阿拉，崗也），距鄂多理西千五百餘里，殺其半以雪仇，執其半以索眷族，既得，遂釋之。
tereci dudu □□□ tere hūlan hada hetu ala i ba de uthai tehe.	於是都督□□□居於赫圖阿拉。
dudu □□□ de banjihangge □□□, cuyan.	都督□□□生二子，長名□□□，次名褚宴。
□□□ de banjihangge tolo, toimo, □□□.	□□□生三子，長名妥羅，次名妥義謀，三名□□□。
□□□ de banjihangge dudu □□□.	□□□生一子都督□□□。
dudu □□□ de banjihangge desiku, liocan, soocangga, □□□, boolangga, boosi. desiku giorca gebungge bade tehe, liocan aha holo gebungge bade tehe, soocangga holo gašan gebungge ba de tehe, □□□ mafai susu hetu ala de tehe, boolangga nimalan gebungge ba de tehe, boosi janggiya gebungge ba de tehe.	□□□生六子，长名德世库，次名瑠阐，三名索长阿，四名□□□，五名宝朗阿，六名宝实。德世库住觉尔察地方，瑠阐住阿哈和洛地方，索长阿住何洛噶善地方，□□□住其祖居赫图阿拉地方，宝朗阿住尼玛兰地方，宝实住章佳地方。
ninggun niyalma ninggun ba de hoton arafi tehe manggi, tereci ninggutai beise sehe, tere ninggun mafa inu.(hetu alai hecen ci jai sunja hoton gorongge orin ba, hancingge sunja ba bi.)	六子六处各立城池，称为六王，乃六祖也。（五城距赫图阿拉，远者不过二十里，近者不过五六里。）
amba mafa desiku de banjihangge suhecen daifu, tantu, niyanggu fiyanggū.	长祖德世库生三子，长名苏赫臣代夫，次名谭图，三名尼扬古篇谷。
jacin mafa liocan anjihangge luhucen, maningge, mentu.	二祖瑠阐生三子，长命禄瑚臣，次名玛宁格，三名们图。
ilaci mafa soocangga de banjihangge litai, utai, coki ajugu, longdun, fiongdun.	三祖索长阿生五子，长名礼泰，次名武泰，三名绰奇阿珠库，四名龙敦，五名斐扬敦。
duici mafa □□□ de banjihangge lidun baturu, erguwen, jaikan, □□□, taca fiyanggū.	四祖□□□生五子，长命礼敦巴图鲁（巴图鲁，汉语勇也），次名额尔衮，三名斋堪，四名□□□，五名塔察。
sunjaci mafa boolangga de banjihangge duicin, lengdun.	五祖宝朗阿生二子，长命对秦，次名棱敦。
ningguci mafa boosi de banjihangge kanggiya, ahana, aduci, dorhoci.	六祖宝实生四子，长命康嘉，次名阿哈纳，三名阿笃齐，四名多尔和齐。
tere fonde, šosena gebungge niyalma uyun haha jui gemu hūsungge etuhun.	彼时，有一人名硕色纳，生九子，皆强悍。
jai giyahū gebungge niyalmai nadan haha jui gemu gabsihiyan hūsungge ofi uyun ihan be ilibufi uksin etuhei dabali dabali terkime fekumbihe.	又一人名加呼，生七子，俱骁勇，常身披重铠连越九牛。
tere juwe mukūn ceni hūsun de ertufi baba be nungneme gidašambihe.	二姓恃其强勇，每各处扰害。
ninggutai duicin erdemungge mergen, jui lidun geli baturu mangga ofi, ninggutai beise be gaifi dailame, šosenai juse uyuntai mukūn be efulefi,	时□□□有才智，其子礼敦又英勇，遂率其本族六王，将二姓尽灭之。
giyahūi juse nadan ta be suntebufi. sunja dabagan ci wesihun, suksuhu birai sekiyen ci wasihūn juwe tanggū bai dorgi aiman be dahabufi, tereci ninggutai beise etenggi oho.	自五岭以东，苏克素护河以西，二百里内，诸部尽皆臣服，六王自此强盛。
ninggutai boosi ninggucin i jui ahana wejige sakda gebungge bade tehe goloi amban bashan i non be yabuki seme genefi gisureci, bashan bauru hendume, si ninggutai beise mujangga, sini boo yadambi, mini non be burakūnsere jakade.	初，宝实次子阿哈纳至萨克达部，欲聘部长巴斯翰巴图鲁妹为妻，巴斯翰曰：“尔虽六王子孙，家贫，吾妹必不妻娶。”
ahana bi sinci ainaha seme hokorakū seme hendufi, ini ujui funiyehe be faitafi werifi jihe.	阿哈纳曰：“汝虽不允，吾决不甘心。”遂割发留掷而去。
tereci amala bashan baturu ini non be donggoi aiman i ejen kece bayan i jui elgi warka be buhe.	巴斯翰爱栋鄂部長克徹殷富，遂以妹妻其子額爾機。
elgi warka sakda de dacalame genefi, amasi ini boode jidere de, tomoho gebungge ba de tehe etu aru gebungge amban i harangga uyun hūlha abdari gebungge dabagan de tosofi elgi warka be waha.	後額爾機自巴斯翰家回，至阿布達哩嶺，被托漠河處額圖阿嚕部下九賊。
tere tosoho uyun hūlha de encu ahana gebungge niyalma bifi, hūlhai hoki ahana seme hūlha be niyalma donjifi gisurere be kece bayan donjifi hendume, ninggutai ahana wejige yabuki sehe sargan jui be mini ji gaiha, tere kemun de ninggutai beise wahabi dere seme gisurehe be hadai gurun i wan han donjifi donggoi kece bayan de elcin takūrame sini jui be ninggutai niyalma wahakūbi, etu alu i uyun hūlha wahabi, tere uyun hūlha be bi jafafi bure, si minde daha seme takūraha manggi.	截殺之賊中有與阿哈納同名者，群賊驚呼，路人悉傳阿哈納之名，克徹聞之，曰：“先寶實之子阿哈納欲聘吾兒婦，其兄不允，吾兒遂娶。今殺吾兒者必此人也。”時哈達國汗（名萬）聞其言，遣使往告克徹曰：“汝子非寶實之子所殺，乃額圖阿嚕部下九賊殺之，我擒此九賊與爾，爾當順我。”
kece bayan hendume, mini jui wabuha dele geli mimbe aihu sinde daha sembi?	克徹曰：“吾兒被殺，何故又令我降？
ninggutai niyalma suwe etu aru be bai goro seme jortai tede aname gisurembidere. muse gemu emu halai ahūn deo kai, ninggutai niyalma tondo seci hadai niyalma de uli aisin menggun bufi, etu arui uyun hūlha be gaifi minde gaji bi fonjire, tere uyun hūlha ninggutai niyalma be wahakū seci, hadai niyalma de suweni buhe ulin menggun aisin de bi holbome toodara seme gisurehe be ninggutai soocangga ilacin i boo i ekecin gebungge niyalma donjifi ini ejen de alanjire jakade.	此不過以路遠之額圖阿嚕爲辭耳。吾等地屬同鄰，若果寶實之子未殺吾兒，何不以金帛饋哈達汗擒此賊與我面質？若系賊殺吾子，金帛吾當倍償。”時有索長阿部落額克沁聞之，即往告其主。
soocangga ilacin donggoi kece bayan de dorgideri niyalma takūrame, sini jui be mini elbengge, ekcingge wahabi, mini niyalma be bi wara, minde ulin gaji sere jakade, kece bayan hendume, hadai gurun i wan han oci etu arui uyun hūlha be waha sembi, soocangga si geli sini elbengge, ekecingge be waha sembi, gemu suweni ninggutai niyalma eiterembi nikai seme, uthai dalin ofi.	索長阿私遣人往誑克徹曰：“汝子是我部下額爾綳格與額克青格謀殺，若以金帛遺我，我當殺此二人。”克徹曰：“哈達汗言額圖阿嚕部下九賊殺之，爾又云爾部人殺之，此必汝等設計誑我。”於是遂成仇敵。
kece bayan ninggutai beisei harangga dergi julergi juwe golo be sucuha.	因引兵攻剋六王東南所屬二處，
ninggutai beise anabure isifi hebdeme, muse emu mafa de fuseke beise juwan juwe gašan de teci facuhūn, emu gašan de acafi teki seme gisureme wajiha hebe be ineku soocangga ilacin i jui utai efuleme hedume, emu gašan de acafi adarame tembi?	六王不能支，相謀曰：“我等同祖所生，今分局十二處，甚是渙散，何不聚居共相保守？”
ulha ujirakū banjimbio?emu gašan de acafi tere be nakafi, mini amha hadai wan han de cooha baiki seme hendufi, wan han de cooha baifi donggoi aiman be juwe jergi sucufi ududu gašan be gaiha.	衆議界定，獨武泰不從，曰：“我等同往一處，牲畜難以養息，吾今詣妻父哈達汗處借兵報復。”
tere cooha baire onggolo, ninggutai beise hadai gurun i wan han de jui bume urun gaime ishunde sadun jafame banjiha.	於是遂借兵往攻剋克徹二次，獲其數寨。初未借兵之先，六王與哈達國汗互相結親，兵勢比肩。
hadai cooha be baihaci, ninggutai aiman majige ebereke.	自借兵后，六王之勢漸衰。
ninggutai □□□ duicin i duici jui □□□ i gaiha amba fujin i hala hitara, gebu □□□, agu dudu gebungge amban i sargan jui.	□□□第四子□□□嫡福金乃阿古都督长女，姓喜塔喇，名□□□
ere fujin de banjihangge ilan jui, amba jui gebu □□□, tukiyehe gebu sure beile, tere manju gurun i taidzu genggiyen han inu, jacin jui gebu šurgaci, tukiyehe gebu darhan baturu, ilaci jui gebu yargaci.	生三子，长名□□□，即太祖，號淑勒貝勒（淑勒貝勒，汉语聪睿王也）；次名舒尔哈齐，號达尔汉巴图鲁；三名雅尔哈齐。
jai fujin i hala nara, gebu kenje, hadai gurun i wan han i gaifi ujihe uksun i sargan jui.	侧福金乃哈达國汗所养族女，姓纳喇，名恳哲。
tere fujin de banjihangge bayara, tukiyehe gebu joriktu.	生一子，名巴雅喇，號卓里克图（卓里克图，汉语能幹也）。
buya fujin de banjihangge murhaci, tukiyehe gebu cing baturu.	侧室生一子，名穆尔哈齐，號青巴图鲁。
taidzu □□□ han ojoro fulingga bifi eme amba fujin □□□ beye de ofi juwan ilaci biya de nikan ii daiming gurun i giya jing han i gūsin jakūci sohon honin aniya banjiha.	初，□□□孕十三月生太祖，時乙未歲明嘉靖三十八年也。
tere fonde sara niyalma gisureme, manju gurun de fulingga niyalma tucifi babai facuhūn be toktobume gurun de dahabufi han tembi sehe.	是时，有识见之长者言，满洲必有圣人出，戡乱政治，服诸国爲帝。
tere gisun be niyalma ilame donjifi bi bi han ombidere seme mujakū niyalma erenume gūniha.	此言传闻，人皆妄自期许。
taidzu sure beile mutuha manggi, beye den amban, giranggi muwa, derei fiyan genggiyen gu i adali, fucihi šan, funghūuwang ni yasa, gisurere jilgan tomorhon bime yargiyan getuken, emgeri donjiha be onggorakū, dartai saha be takambi, tere ilire de ujen jingji, arbun giru geren ci temgetu,	太祖生鳳眼大耳，面如冠玉，身體高聳，骨骼雄偉，言辭明爽，聲音響亮，一聽不忘，一見即識，
muduri tuwara tasha yabure adali horon mangga, mujilen tondo, kengsa lasha, sain be saha de tukiyere be kenehunjerakū, ehe be saha de bederebure be jibgešerakū, coohai erdemu, gabtara niyamniyara baturu hūsun jalan ci lakcahabi, arga bodogon šumin, cooha baitalarangge enduri gese, tuttu ofi genggiyen han sehe.	龍行虎步，舉止威嚴，其心性忠實剛果，任賢不二，去寫無疑，武藝超群，英勇蓋世，深謀遠略，用兵如神，因此號爲明汗。
taidzu sure beilei juwan se de, banjiha eme akū ofi, sirame eme oshon ehe, ama □□□ sargan i gisun de dosifi jui be juwan uyun se baha manggi delhebure de aha ulha be ambula buhekū.	十歲時喪母。繼母妒之，父惑與繼母言，遂分居，年十九歲矣，家產所予獨薄。
amala jui erdemungge sain be safi, neneme buhekū aha ulha be gaisu seci, sure beile gaihakū.	後見太祖有才智，復厚與之，太祖終不受。
tere fonde babai gurun facuhūn ofi, manju gurun i suksuhu birai goloi aiman, hunehe birai goloi aiman, wanggiyai goloi aiman, donggoi goloi aiman, jecen i bai aiman, šanggiyan alin i goloi neyen, yalu giyang ni aiman, dergi mederi goloi weji warka kūrkai aiman,	時各部環滿州國擾亂者，有蘇克素護河部、渾河部、完顏部、棟鄂部、哲陳部、長白山訥殷部、鴨綠江部、東海窩集部、瓦爾喀部、庫爾喀部、
hūlun gurun i ulai goloi aiman, hadai goloi aiman, yehei goloi aiman, hoifai goloi aiman babade hūlha holo hibsui ejen i gese der seme dekdefi meni meni beye be tukiyefi han beile amban seme gašan tome ejen, mukūn tome uju ofi ishunde dailame afame, ahūn deo i dolo wame, uksun geren, hūsun etuhun niyalma, yadalinggū budun be gidašame durime cuwangname, ambula facuhūn bihe.	呼倫國中烏拉部、哈達部、葉赫部、輝發部。各部蜂起，皆稱王爭長，互相戰殺，甚且骨肉相殘，強淩弱，眾暴寡。
tere babai facuhūn gurun be manju gurun i taidzu genggiyen han fudasihūn ningge be cooha horon i dailame, ijishūn ningge be erdemui dahabume uhe obufi.	太祖能恩威並行，順著以德服，逆著以兵臨，於是削平各部。
daiming gurun be dailame deribufi liyoodung guwangning ni babe baha.	後攻克明國遼東諸城。
tere babai facuhūn gurun i banjihangge	諸部世系：
ulai aiman i da gebu hūlun, hala nara, amala ulai birai dalin de gurun tehe seme gurun i gebu be ula sehe.	烏拉國本名呼倫，姓’’’納喇’’’，後因居’’’烏拉河’’’岸，故名烏拉。
ulai gurun i da mafa nacibulu, nacibulu de banjihangge šanggiyan dorhoci, šanggiyan dorhoci de banjihangge giyamaka šogojū, giyamaka šogojū de banjihangge suitun, suitun de banjihangge dulgi, dulgi de banjihangge kesina dudu, gudei juyan.	始祖名納齊蔔祿，生商堅多爾和齊，商堅多爾和齊生嘉瑪喀額珠古，嘉瑪喀額珠古生 綏屯，綏屯生都爾機，都爾機生二子，长名克錫納都督，次名古對珠延。
kesina dudu de banjihangge cecemu, cecemu de banjihangge wan.	克錫納都督生徹徹木，徹徹木生萬（後為哈達國汗）。
gudei juyan de banjihangge tairan, tairan de banjihangge buyan, buyan ulai aiman be gebu dahabufi, ulai birai dalin i hongni gebungge bade hoton arafi tefi enculeme beile sehe.	古對珠延生太蘭，太蘭生布顏，布顏盡收烏拉諸部，率眾於烏拉河洪尼處稱王。
buyan de banjihangge bugan, bokdo.
buyan beile akū oho manggi, jui bugan siraha.	布彥卒，其子布幹繼之，
bugan beile akū oho manggi, jui mantai siraha.	布幹卒，其子滿泰繼之。
hadai gurun i wanhan i hala nara, gurun i da gebu hūlun, amala hada gebungge ba de gurun tehe seme gurun i gebu be hade sehe, ulai gurun i beisei da mafa nacibului nadaci jalan i omolo.	哈達國汗姓納喇，名萬，本呼倫族也，後因居哈達處，故名哈達，乃烏拉部徹徹木之子、納齊卜祿第七代孫也。
wan i mafa kesina dudu be ini uksun i badai darhan wara jakade, wan burulame tucifi, sibei aiman i hanci suiha gebungge hoton de tehe.	其祖克錫納都督被族人把岱達爾汗所殺，萬遂逃亡錫伯部綏哈城。
wan i eshen wangju wailan geli burulame genefi, hadai aiman de ejen oho.	其叔旺住外蘭逃亡哈達部，為部長。
amala hadai aiman facuhūnrafi, wangju wailan be waha manggi, wangju wailan i jui bolkon šwjin amai bata be wafi ahūn wan be suiha hoton de ganafi uthai aiman de ejen obuha.	後哈達部叛，旺住外蘭被殺，其子博爾坤殺父仇人，請兄萬為部長。
wan hanciki be dailame goroki be dahabume etenggi oho manggi, wan enculeme han ofi, gurun i gebu be hada sehe.	萬於是遠者招徠，近者攻取，其勢愈盛，遂自稱哈達汗。
tere fonde wan han de yehe, ula, hūifa, manju gurun i hunehe goloi aiman dahafi.	彼時，葉赫、烏拉、輝發及滿洲所屬渾河部盡皆服之。
yaya weile be wan han de habšaname aisin menggun, ulin jodon benehe niyalma weile yargiyan i waka bicibe urunakū uru obume, aisin menggun, ulin jodon benehekū niyalma weile udu uru bicibe urunakū waka obume beideme.	凡有詞訟，悉聽處分，賄賂公行，是非顛倒，反曲為直。
乌林德杜西额赫奥松俄菲，安巴萨格穆阿尔胡杜梅戈洛戈洛德塔库拉哈巴德达巴沙梅戈霍多梅乌尔吉安楚科贝加布塔梅瓦梅，塞恩乌林，塞恩吉亚浑因达浑贝沙德乌泰盖梅，乌林布赫尼亚尔马贝塞恩，布赫库尼亚尔马贝额赫塞梅阿拉哈德，万汗达杜贝贝达奇拉拉库吉孙贝盖梅，古伦德乔波布梅俄菲伊尼巴哈多罗伊尼贝耶德埃夫朱梅德里布菲，伊尔根安布拉乌巴沙菲耶赫伊古伦德多西卡，内内梅达哈哈古伦格穆古瓦利雅卡。	上即贪婪，下亦效尤，凡差遣人役侵渔诸部，但见鹰犬可意者莫不索取，得之即于万汗前誉之，稍不如意即于万汗前毁之。万汗不查民隐，惟听譖言，民不堪命，往往投叛叶赫，并先附诸部尽叛，国势渐衰。
万汗阿库奥霍芒吉，聚胡尔干西拉菲，戈伊达哈库贾库西比亚德阿库奥霍，胡尔干贝勒阿库奥霍芒吉，德奥康古鲁西拉哈，康古鲁贝勒阿库奥霍芒吉，德奥孟格布鲁西拉哈。	万汗卒，子扈尔汗袭位，八月而卒，其弟康古嚕袭之，康古嚕卒，弟蒙格布祿袭之。
耶赫艾曼伊达马法蒙戈古伦伊尼亚尔马，哈拉图梅特，姜格邦格巴德特赫胡伦纳拉哈莱艾曼贝埃夫勒菲，特雷巴贝萨利菲纳拉哈奥霍。	叶赫国始祖蒙古人，姓土默特，所居地名曰璋，灭呼倫國內納喇姓部，遂居其地，因姓纳喇。
阿马拉耶赫格邦格比莱达林德古伦特赫塞梅古伦伊格布贝耶赫塞赫。	后移居叶赫河，故名叶赫。
达马法辛根达尔汗，辛根达尔汗德班吉汉格西尔克明噶图，西尔克明噶图德班吉汉格齐尔噶尼，齐尔噶尼德班吉汉格楚孔格，楚孔格德班吉汉格台楚，台楚德班吉汉格青吉亚努，杨吉努，青吉亚努，杨吉努耶赫艾曼贝格穆达哈布菲，阿浑德奥恩特霍顿德特赫芒吉，哈代古伦伊尼亚尔马安布拉达哈梅吉赫，特雷奇青吉亚努，杨吉努恩楚勒梅贝列奥霍。	始祖星根达爾汗生席爾克明噶圖，席爾克明噶圖生齊爾噶尼，齊爾噶尼生楚孔格，楚孔格生台楚，台楚生二子，長命清佳努，次名揚吉努，兄弟征服諸部，各居一城，哈達人多歸之，兄弟遂皆稱王。
大明國的萬曆漢太子太保赫爾根的李成梁，受哈達國賄，以賜敕書為由，誘清佳努、揚吉努至開原關王廟，並所帶兵三百皆殺之，萬曆漢的十一年，清佳努、揚吉努都被殺害，他们兄弟的军队都被杀害，李成梁的军队被杀害。	甲申歲明萬曆十二年，寧遠伯李成梁受哈達國賄，以賜敕書為由，誘清佳努、揚吉努至開原關王廟，並所帶兵三百皆殺之。
特雷朱贝勒瓦布哈芒吉，青吉亚努贝勒伊朱布扎伊，杨吉努贝勒伊朱纳林布鲁古伦贝艾杰勒菲贝勒奥霍。	清佳努子布窄、揚吉努子納林布祿各繼父位。
大明國的萬曆漢的李成梁，攻打叶赫國的两位贝勒，俘获许多军士，攻打叶赫國，攻破都喀、尼雅罕两座寨子。	后李成梁復率兵攻克都喀、尼雅罕二寨，
特雷阿法拉德楚哈伊尼亚尔马安布拉科罗巴哈拉扎卡德，乌泰楚哈贝德雷赫。	漢兵亦損傷甚多。
萬曆十一年，李成梁再次率兵攻打叶赫國，攻打纳林布禄的东城，損失慘重，撤退。	成梁又於戊子歲率兵攻納林布祿東城，失利而回。
霍伊法伊古伦伊达哈拉伊克德利，薩哈連烏拉（薩哈連烏拉赫倫吉扬伊努，特雷伊達尚吉安阿林奇圖奇克比）達林德特赫尼馬查艾曼伊尼亚尔马。	輝發國本姓益克得哩，原系薩哈連烏拉江尼馬察部人（薩哈連烏拉即混同江，一說黑龍江，此源從長白山發出）。
达马法安古利，辛古利薩哈連烏拉奇古里梅索奇韦切库贝佳伊梅吉菲扎鲁格邦格巴德特菲，姜格邦格巴德特赫胡倫伊盖扬噶，图墨图格邦格尼亚尔麦纳拉哈德多西梅，阿布卡德纳丹伊汉梅特梅纳拉哈奥霍。	始祖星古禮依據扎嚕，後投納喇姓噶揚噶、圖墨圖二人，殺七牛祭天，遂改姓納喇（噶揚噶、圖墨圖所居地名曰璋，亦呼倫國人）。
辛古利德班吉汉格柳臣贝臣，贝臣德巴吉汉格纳凌噶，奈库万，纳凌噶德班吉汉格拉哈杜杜，拉哈杜杜德班吉汉格加哈禅杜杜，加哈禅杜杜德班吉汉格齐訥根达尔汗，齐訥根达尔汗德班吉汉格旺吉努，旺吉努霍伊法艾曼贝达哈布菲，霍伊法比莱达林伊胡尔奇格邦格哈达德霍顿阿拉菲特菲，古伦伊格布贝霍伊法塞赫。	星古禮生二子，長名瑠臣，次名貝臣，貝臣生二子，長名納領噶，次名鼎寬，納領噶生拉哈都督，拉哈都督生噶哈禪都督，噶哈禪都督生齊訥根達爾汗，齊訥根達爾汗生旺吉努，旺吉努征服輝發部，於輝發河邊呼爾奇山居之，故名輝發。
特雷丰德蒙戈古伦伊查哈尔伊扎萨克图门汗伊尼贝耶楚哈吉菲旺吉努贝勒伊特赫霍伊法霍顿贝卡菲阿法菲巴哈库楚哈贝德雷赫。	彼時，蒙古察哈爾土門扎薩克圖汗自將來，圍其城，攻不能克，遂回。
旺吉努阿库奥霍芒吉，奥莫洛拜达里伊尼纳达艾申贝格穆瓦菲霍伊法古伦贝恩浑艾杰勒菲贝勒奥霍。	旺吉努卒，孫拜達哩殺其叔七人，自為輝發國王。
尼坎伊达明古伦伊万利汉伊朱万恩穆齐萨哈浑霍宁阿尼亚宁恩尼耶里杜林拜比亚德，满洲古伦伊苏克苏护比莱艾曼伊图伦伊霍顿伊尼坎瓦伊兰格邦格尼亚尔马万利汉伊太子太保赫尔根伊李成梁格邦格安班贝苏西希耶菲，古雷格邦格霍顿伊艾珍阿泰姜金，沙吉格邦格霍顿伊艾珍阿海姜金贝达伊拉梅，尼坎瓦伊兰特恩古图勒梅古瓦夫拉菲，李成梁古旺宁，辽阳，尼楚哈贝盖菲朱韦朱贡伊多西梅吉菲。	满洲國初蘇克素護河部內圖倫城有尼堪外蘭者，於癸未歲萬曆十一年，唆構寧遠伯李成梁攻克古埒城主阿太、沙濟城主阿亥。成梁於二月率遼陽、廣寧兵，與尼堪外蘭約以號帶為記，二路進攻。
李成梁伊尼贝耶阿泰姜金伊古雷伊霍顿贝卡哈，辽阳，尼弗吉扬阿海姜金伊特赫沙吉霍顿贝卡梅吉德雷贝霍顿伊尼亚尔马萨布菲，杜尔加布鲁拉梅努奇克，杜尔加尼亚尔马法伊塔布菲霍顿德卡布哈，辽阳，尼弗吉扬尼楚哈特雷沙吉霍顿贝阿法梅盖菲，阿海姜金贝瓦菲。	成梁親自圍阿亥城，城中見兵至，遂棄城遁，半得脫出，半被截困，遂克其城，殺阿亥。
李成梁德阿昌吉菲阿泰姜金伊古雷伊霍顿贝卡哈。	復與成梁合兵圍古埒城，
特雷霍顿伊艾珍阿泰姜金德满洲古伦伊太祖苏雷贝勒伊马法□□□朱伊里敦巴图鲁伊萨尔干朱伊贝布赫比赫。
特雷楚哈吉赫梅德格贝满洲古伦伊太祖苏雷贝勒伊马法□□□顿吉菲，伊尼奥莫洛萨尔干朱伊贝大明尼楚哈贝盖布拉胡塞梅伊尼杜奇朱伊□□□贝佳马梅格内菲古雷伊霍顿德伊西那菲，李成梁尼楚哈京阿法拉德林巴德，朱伊□□□贝霍顿伊图勒伊利布菲，伊尼贝耶霍顿德杜西菲奥莫洛萨尔干朱伊贝图奇布菲加吉奇塞奇，阿泰姜金翁吉拉库比西雷德，朱伊□□□阿马贝戈伊丹比塞梅格里霍顿德杜西卡。
特雷奇李成梁格雷伊霍顿贝卡菲阿法奇，特雷霍顿阿林伊宁古德萨哈菲阿昆俄菲阿泰姜金楚哈盖菲贝克里梅图瓦奇亚菲杜卡图奇菲霍顿比特恩阿法拉楚哈贝萨奇梅乌杜乌杜杰尔基瓦哈。	其城倚山險，阿太禦守艱險，屢屢親出，繞城沖殺，圍兵折殺甚多，
李成梁阿法梅穆特拉库楚哈安布拉科基拉布雷扎卡德，尼坎瓦伊兰贝哈菲拉梅，西苏西希耶菲加吉菲明尼楚哈科基拉哈塞梅贾法奇塞雷德，尼坎瓦伊兰戈洛菲亨杜梅，比胡拉梅德哈布梅图瓦拉塞菲霍顿伊尼亚尔马巴鲁贾达利梅胡拉梅，埃雷安巴古伦伊楚哈吉菲苏温贝辛达菲格内恩比奥？	不能攻克，成梁因數尼堪外蘭讒構以致折兵之罪，欲縛之。尼堪外蘭懼，願往招撫。即至城邊賺之曰：“天朝大兵既來，豈有釋汝板式之理?
楚哈伊尼亚尔马苏韦阿泰贝瓦菲达哈，吉赫楚哈伊艾珍伊亨杜棱格阿泰贝瓦哈尼亚尔马贝乌泰埃雷赫岑德艾珍奥布雷森比塞梅胡拉塔扎卡德。	汝等不如殺阿太歸順，太師有令，若能殺阿太者，即令之為此城之主。”
霍顿多尔吉尼亚尔马阿克达菲，伊尼艾珍阿泰姜金贝瓦菲李成梁德达哈哈。	城中人信其言，遂殺阿太而降。
李成梁霍顿伊尼亚尔马贝贾利达梅图奇布菲赫赫朱塞奇阿纳梅格穆瓦拉德，尼坎瓦伊兰达明尼楚哈贝苏西希耶菲，满洲古伦伊太祖苏雷贝勒伊马法□□□，阿马□□□贝恩吉苏瓦利雅梅瓦哈。	成梁誘城內人出，不分男婦老幼，盡屠之。阿太妻系太祖伯父禮敦之女，祖□□□聞古埒被圍，恐孫女被陷，同子□□□往救之。即至，見大兵攻城甚急，遂令□□□候於城外，欲攜孫女以歸，阿太不從。□□□候良久，亦進城探視，及城陷，被尼堪外蘭唆使明兵並殺□□□父子。
太祖苏雷贝勒达明古伦伊安巴赛巴鲁明伊马法阿马贝乌梅韦勒阿库艾图尔根德瓦哈塞梅吉苏雷雷扎卡德，达明万利汉太祖苏雷贝勒德西尼马法阿马贝楚霍梅瓦哈韦勒瓦卡恩德布赫塞梅，阿马马代吉兰古辛艾杰赫，古辛莫林本吉赫，扎伊格里内内梅杜杜艾杰赫本吉赫芒吉。	後太祖告明國曰：“祖、父無罪，何故殺之？”明覆曰：“汝祖、父實是誤殺。”遂以屍還，仍與敕書三十道、馬三十匹，復給都督敕書。
苏雷贝勒亨杜梅，明尼马法阿马贝瓦塞梅苏西希耶赫尼坎瓦伊兰贝贾法菲明德加吉塞雷扎卡德，达明古伦伊尼亚尔马亨杜梅，西尼马法阿马贝楚霍梅德里布赫韦拉瓦卡恩德布赫塞梅内内梅古辛艾杰赫，古辛莫林布赫，特格里杜杜艾杰赫布赫，韦勒恩格里瓦吉哈凯。	太祖曰：“殺我祖、父者實尼堪外蘭唆使之也，但執此人與我，即甘心焉。”邊臣曰：“爾祖、父之死，因我兵誤殺，故以敕書、馬匹與汝，又賜以都督敕書，事已畢矣。
乌图弗达拉奇，贝尼坎瓦伊兰德达菲吉亚班格邦格巴德霍顿阿法拉布菲，尼坎瓦伊兰贝苏温尼满洲古伦德汉奥布恩比塞雷扎卡德，特雷吉孙德满洲古伦伊尼亚尔马格穆阿克达菲尼坎瓦伊兰德达哈哈。	今復如是，吾即助尼堪外蘭，築城於嘉班，令為爾滿洲國主。”於是國人信之，皆歸尼堪外蘭。
苏雷贝勒伊恩乌克孙伊宁古泰孙扎马法伊朱塞奥莫西苏雷贝勒贝瓦菲格里尼坎瓦伊兰德达哈奇塞梅唐塞德加舒哈。	其五祖子孫對神立誓，亦欲殺太祖以歸之。
尼坎瓦伊兰格里苏雷贝勒贝因德达哈塞雷扎卡德，苏雷贝勒亨杜梅，尼坎瓦伊兰西明尼阿迈伊朱申伊顿比赫辛德达哈菲唐古塞巴哈比奥塞梅科尔索梅比西雷德。	尼堪外蘭又迫太祖往附，太祖曰：“爾乃吾父部下人，反令我順爾，世豈有百歲不死之人？”終懷恨不服
尼坎瓦伊兰达明古伦伊弗顺绍赫岑伊哈泛德贝勒梅阿拉菲苏克苏护比莱艾曼伊萨尔胡伊霍顿艾珍诺米奈阿浑古瓦拉格邦格尼亚尔马贝乌拉杜雷扎卡德，德奥诺米纳苏克苏护比莱艾曼伊吉亚穆护加善伊艾珍加哈善哈舒。	又蘇克素護河內薩爾滸部長卦喇被尼堪外蘭譖於撫順將官前，責治之，其弟諾密納與本部內嘉木湖寨主嘎哈善、
詹尼比莱加善伊艾珍常书，扬书阿浑德奥格穆科尔索菲赫贝舍梅穆扎库尼亚尔马贝图瓦梅班吉雷安格拉，爱新觉罗哈兰嘎宁古泰贝塞贝图瓦梅班吉奇塞梅吉苏雷菲，苏雷贝勒德达哈梅吉菲，伊汉瓦梅阿布卡德加舒雷德，太祖苏雷贝勒伊巴鲁杜因安班亨杜梅，门贝亚亚奇内内梅达哈梅吉赫贝古尼奇，朱申乌梅奥布雷，阿浑德奥伊格塞戈西梅乌吉塞梅亨杜菲加舒哈。	沾河寨主常書、揚州書俱忿恨，相議曰：“與其仰望此等人，不如投愛新覺羅六王子孫。”議定，遂來附，殺牛祭天立誓。四部長告太祖曰：“念吾等先眾來歸，毋視為編民，望待之如骨肉手足。”遂以此言對天盟誓。

taidzu tuktan deribume turun-i hoton be gaiha(太祖初舉下圖倫)

taidzu sure beile mafa ama-i karu be gaime, ini amai werihe juwan ilan uksin-i nikan wailan be dailame deribuhe, taidzu sure beilei oein sunja se de sahahūn honin aniya juwari dulimbai biya de, nikan wailan be dailame cooha jurafi geneci.
neneme gashūme dahaha sarhūi hoton-i ejen nomina gebungge amban-i deo naikade be taidzu sure beilei ilaci mafa soocangga ilacin-i jui longdun šusihiyeme nikan wailan de daiming guruni-i wan lii han dafi giyaban-i gebungge bade hoton arafi bufi manju gurun de han obumbi, hadai gurun-i wan han geli dahabi, taidzu sure beile de ainu dahaha seme šusihiyehe gisun be naikada ini ahūn nomina de alanafi, nomina gashūha gisun be ubaliyafi, taidzu sure beilei cooha boljohon-i bade jihekū.
tereci sure beile nikan wailan-i turun i hoton be gaime genere de, nikan wailan serefi cooha irgen be werifi juse sargan be gamame giyaban gebungge bade genehe, taidzu sure beile tere turun-i hoton be afame gaifi bederehe, tere fonde taidzu sure beile-i cooha emu tanggū, uksin gūsin bihe.
bolori dulimbai biyade, taidzu sure beile gili cooha ilifi nikan wailan be dailame giyaban de genere de, sarhūi hoton-i nomina naikade geli gorgidari niyalma takūrafi nikan wailan de alanafi, nikan wailan gašan be waliyafi daiming gurun-i fušon šo hecen-i šun dekdere ergi hokeo tai baru jase dosime burulame genere be taidzu sure beilei cooha dahalame geneci,
daiming gurun-i jase tuwakiyaha cooha tucifi nikan wailan be halburakū tantara be taidzu sure beilei cooha sabufi, daiming gurun-i cooha dafi nikan wialan be afa seme kadalambi aise seme bederefi ing iliha.
tere dobori nikan walan-i emgi burulaha boigon-i niyalma ukame jifi, suwe ainnu afaha akū? nikan wailan be daiming gurun-i cooha halburakū tantaha seme alaha manggi, taidzu sure beile coooha bedereme jihe.		\\

taidzu arga toktobufi nomina naikada be waha (太祖計殺諾米納奈喀達)

tereci taidzu sure beile nomina, naikada alanarakū bihe bici nikan wailan be bahambihe seme korsome bisire be, nomina, naikada taidzu sure beile be si hunehe aiman-i hanggiyai golo jakūmui golo be ume necire, minde dain dunggiya, bardai hoton be efulefi gaji, dunggiya, barda be efuleakū oci, simbe jai jecen-i baru cooha yabuburakū sehe manggi, tere gisun de taidzu suere beile korsome bisire de,
gahašan hashū, cangšu, yangšu gebungge ilan amba jili banjifi hendume, ere nomina be neneme efuleakū oho de, be gemu nomina de dahambi sehe manggi, taidzu sure beile gisun gaifi, nomina be efulere arga be toktobufi, nominai emgi acafi bardai hoton be dailaki seme cooha genefi.
太祖皇帝阿爾噶达木额宁额，那木那额阿吉拉库，太祖皇帝额力痕都，苏额阿法拉库，额珠勒额阿法，苏额尼额吉达詹库额门得额加济色额莽吉。那木那额阿尔噶额多西菲额，库哈额尼亚尔玛额忒额吉达詹库额巴哈菲，乌泰那木那额阿义卡得额呼嗯额，德库哈额尼亚尔玛额，额木额瓦菲，萨尔呼伊额霍顿额，加义菲。库哈额，贝德赫额莽吉。
萨尔呼伊额霍顿额，布鲁拉额，图奇克额尼亚尔玛额，达哈额，吉德额，贾卡得额，特塞额，朱色额萨尔干额，额木额，布菲，翁吉赫额，莽吉。
萨尔呼伊额霍顿额，达萨菲，太祖皇帝额，额力额，乌巴沙哈。
特雷西额，尼干额，外兰额，乌克森额，尼亚尔玛额，达哈哈，古伦额，额木额，代明额，古伦额，汗额，尼干额，外兰额，额，满朱额，古伦额，额，额真额，奥布菲，吉雅班额，巴得额，霍顿额，阿拉菲，布雷额，安嘎拉，代恩额，吉菲，布切额，伊西菲，贾色额，多西西额，霍诺额，哈尔布拉库额，阿马西额，探塔额，博绍霍额，色额，痕都额，额木额，乌巴沙哈。
特雷西额，尼干额，外兰额，格洛菲额，伊尼额，朱色额，汗西克额，阿呼嗯额，德额，额木额，乌杜额，尼亚尔玛额，额，嘎玛额，奥尔洪额，格奔格额，巴额，德额，霍顿额，阿拉菲额，特赫额。
特雷西额，太祖皇帝额，伊尼额，额木额，额梅德额，班吉哈额，浓额，额，嘎哈善额，哈舒额，德额，布菲，美耶额，奥布哈。		\\

硕翁科罗巴逊败哈达兵

特雷西额，太祖皇帝额，菲扬古额，马法额，布西额，朱伊额，康吉雅额，措奇塔额，吉奥善额，额莱额，诺菲额，阿拉菲额，哈达额，万额，汗额，库哈额，索洛菲额，胡内赫额，阿迈额，朱吉雅额，霍顿额，额真额，李代额，格奔格额，阿姆班额，朱根额，若里额，加吉菲额，哈达额，古伦额，库哈额，太祖皇帝额，哈郎嘎额，胡吉额，格奔格额，嘎善额，额，苏楚菲额，嘎玛菲额，奥尔吉额，登德额，伊利哈额，巴得额，太祖皇帝额，阿姆班额，硕翁科罗额，巴特鲁额，贾伊额，巴森额，格奔格额，尼亚尔玛额，惠额，诺菲额，乌朱拉菲额，朱万额，朱额，卫额，尼亚尔玛额，额，加义菲额，阿玛察纳菲额，霍尔孔额，德额，多西菲额，哈达额，库哈额，额，吉达菲额，德赫额，尼亚尔玛额，额，瓦哈额，嘎玛拉额，奥尔吉额，额，额木额，阿马西额，巴哈额。
太祖皇帝额，阿姆巴额，马法额，德西库额，贾琴额，马法额，李奥仓额，伊拉西额，马法额，苏奥仓嘎额，宁古西额，马法额，布西额，额雷额，杜恩额，马法伊额，朱色额，奥莫西额，阿察菲额，太祖皇帝额，额，瓦基额，色额，唐色额，德额，嘎舒菲额，太祖皇帝额，额，瓦梅额。
宁根额，比亚额，德额，法呼嗯额，多博里额，乌尔吉扬额，额仁额，德额，太祖皇帝额，特赫额，霍顿额，德额，胡拉额，塔凡吉雷额，德额，苏雷额，贝勒额，穆吉伦额，登西特额，梅额，德杜赫额，尼亚尔玛额，巴伊比额，伊利菲额，奥尔博额，额图菲额，贝里额，拉杜额，阿沙菲额，詹库额，贾法菲额，霍顿额，宁古德额，塔富菲额，图瓦西额，额木额，阿马西额，费库菲额，布鲁拉哈。
乌云额，比亚额，德额，图尔洪额，多博里额，胡尔哈额，额力额，多西菲额，太祖皇帝额，布伊额，胡瓦伊额，朱额，哈善额，额，图奇耶菲额，多西基额，色额，德额，太祖皇帝额，布伊额，唐古哈额，格奔格额，因达洪额，布伊额，瓦尔吉西额，格额，色菲额，德尔吉额，德额，根格嗯比额，德尔吉额，西额，格额，色菲额，瓦尔吉额，德额，根嗯比额。
太祖皇帝额，因达洪额，阿苏基额，额，东吉菲额，德杜赫额，巴额，西额，伊利菲额，阿姆巴额，萨尔嘎额，朱伊额，朱瓦额，哈哈额，朱伊额，额，布伊额，霍绍伊额，霍尔霍伊额，费吉勒额，索米菲额，太祖皇帝额，詹库额，贾法菲额，额苏奇耶额，梅额，痕都额，图勒额，吉赫嗯格额，阿伊纳哈额，尼亚尔玛额？阿伊努额，多西拉库？苏额，多西拉库额，奥西额，比额，图西嗯比额，苏额，阿里额，加伊苏额，色额，痕都菲额，法额，贝伦额，德额，贾法哈额，詹库额，费辛额，额，腾基菲额，法额，额，图西雷额，阿拉额，费色勒菲额，乌切额，额，图西雷额，德额。
胡尔哈额，格洛菲额，布鲁拉额，根雷额，德额。
太祖皇帝额，布伊额，帕哈伊额，格奔格额，尼亚尔玛额，伊尼额，布伊额，法伊额，贾卡额，德额，德乌赫额，额，达尔泰额，吉达拉额，梅额，瓦菲额，根赫额。