比科尔语/谚语

以下附录包含有关ariwaga的信息，即传统的比科尔语谚语。ariwaga也称为kasabihan（“谚语”），是丰富的比科尔语文化传统的一部分，其中许多历史悠久，可以追溯到殖民前或殖民时期。

ariwaga是菲律宾历史中非常重要的组成部分，因为它体现了早期菲律宾人对菲律宾历史和文化的贡献之一。

Mga Ariwaga (谚语)
以下是一些ariwaga的例子

• An dai tataong magsalingoy sa ginikanan dai makakaabot sa padudumanan.
  (不回头看看自己从哪里来的人，永远无法到达目的地。)
• An pagkaherak, ratak.
• An matakot sa duron, mayong aanihon.
  (害怕蝗虫的人，不会有收获。)
• An hugakon tugang nin parahàbon.
  (懒惰的人是小偷的兄弟。)
• An hugakon, magadan man bulokon.
  (懒惰的人可能会卷缩着身体死去。)
• Dai ka maghayop sa lubang.
• An paghingua, bunga nin ganot-ginhawa.
  (坚持不懈是汗水的结晶。)
• Yaon sa tawo an gibo, yaon sa Dios an milagro.
  (行为在于人，奇迹在于上帝。)
• An arin man na dalan, igwang kasagkoran.
  (每条路都有尽头。)
• An arin man na prusisyon nabalik sa simbahan.
  (所有的游行最终都会回到教堂。)
• Masasagop an baha, dai an dila.
• Urog na mahaldat an gutgot kan umal ki sa kan matarom na sundang.
• Daing yaman na nadadara sa lulubngan.
  (没有宝藏可以带到坟墓里。)
• An may isinangat sa paga, may gagawaron pagkaaga.
• An kahoy kun sain nakahuraray, duman napukan.
• An gapong bantulinaw nalalabot man kun tinuturuan aro-aldaw.
• Burabod nang burabod, naaatyanan.
• Sa dai pigpagalan, dai man nin hinayang.
• Ngapit madila ka kan linutab mo.
  (总有一天你会舔自己的口水。)
• An tunay na tubó, mahamis sagkod sa puró.
  (真正的甘蔗一直甜到最底部。)
• An maisog, harani sa pandog.
  (勇敢的人离刑具不远。)
• Halangkaw na isip, hababang burikat.
• An ayam na mabinatok, bakong parakagat.
  (经常吠叫的狗不咬人。)
• An kabalang, baduan mong bulawan, kabalang man giraray.
  (你可以让一只猴子穿上金子，它仍然是一只猴子。)
• An huring-huding may pakpak.
  (流言蜚语有翅膀。)
• Mag-isusugad ka.
• An nagluluway, matunok man hababaw.
  (做事缓慢的人，可能会被刺到，但刺得很浅。)
• An sabi kan kikiyaw, "Surusingagaw! Surusingagaw!"
• An kipot na ngimot dai lalaogon nin namok.
  (闭嘴就不会被蚊子叮。)
• An nakikisakay yaon na sa pampang.
• Kun ano an puon, iyo an bunga.
  (什么样的树，结什么样的果。)
• An aksidente dai nalibot sa kuko.
• Kun ano an kahoy, iyo an bunga.
  (什么样的树，结什么样的果。)
• An hinog iyo an tinutukdol.
  (成熟的果实会被摘掉。)
• May madunong na palpal, may patal na tuso.
  (有智者却愚笨，有狡猾者却愚笨。)
• An mga sira nagiribsaw kun natatarog.
• An bubon na hababaw mapirawpisaw.
• Gibo mo, tios mo.
  (你做了什么，就承受什么。)
• Ubos-ubos biyaya, pagpuwas tinganga.
• Magsurusingagaw, primerong tulod tumukaw ta kun ikalima na, dai na.
• Suba-suba kun sâlan, totoo kun tamaan.
• Dai ka magbilang kan siyô na dai pa nahihimsâ.
• An nagtuturos, may pigkakasikas.
• An Dios masuripot.
  (上帝是仁慈的。)
• An tataong magtagong hilom, tataong magsaray nin asin sa tubig.
  (他知道如何保守秘密，也知道如何在水中加盐。)
• An tawong habo maghiro, dakul an pakiro-kiro
• An masigkat iyo an badat.
  (跑得快的人肚子大。)
• An barakas, baraka.
• May tukod an gahà, siring man may tukod an tubig sa pagsapnâ.
• Sa inot muraway, sa hudyan manaray.
  (起初辉煌，最后要收尾。)
• Sabi kan Intsik, "tawo daya, lawig tios."
• Mayong kurô an lubot
• Damulag nang damulag, nagìrad kun natatamaan an lugad.
  (水牛也罢，伤口被触碰也会感到疼痛。)
• Makinuyog-kuyog ngunyan, sa aga sungayan.
  (今天听话，明天会长角。)
• Saro an mahalì, duwa an masanglî.
  (一个人离开，两个人来顶替他。)
• An nagtutubod sa usip, mayong sadiring isip.
  (相信谣言的人，没有自己的想法。)
• An natuturog na buyod, ina-anod.
  (睡着的虾会被水流带走。)
• An sakong daing laog, dai nanggad matindog.
  (空袋子永远站不起来。)
• An naghihingùa, nakakakua.
  (坚持不懈的人会找到。)
• An sundang na dai ginagamit, nagtataklâ.
  (不使用的刀子会生锈。)
• An tatamnan nin hugakon pano nin hilamonon.
  (懒人家的花园里长满了杂草。)
• An tawong mahigos, harayo sa pagtios.
  (勤劳的人远离贫困。)
• Daing dalan na mapiot sa tawong may hustong pagmawot.
  (对于有目标的人来说，没有狭窄的路。)
• An harani sa gatong napapaso.
  (靠近火堆的人会感到热。)
• Dai nin langit kun dai nin sakit.
  (没有苦难就没有天堂。)
• An minahabo sa grasya minadiklom an mata.
  (不喜欢祝福的人，眼睛会变黑。)
• Daing maraot na panurat sa tawong marhay asin muyang sumurat.
  (对于一个善良的人来说，他想写什么就写什么，笔不会有错。)
• Turog sa abo, mayo kang riparo.
• Gibo mo, pakinabangan mo.
• An siisay man na nagdadaya, daing nakukuang biyaya.
  (欺骗者永远得不到祝福。)
• Daing kaugmahan na daing tungod na kamunduan.
  (没有快乐不伴随着悲伤。)
• Higos tios, hugak tigbak.
• An magsaginsagin maanghit pa sa kanding.
• An ngusong marinutab-rutab siring sa gonang makinutat.
• An dangog siring kan niyog na kun mapisay dai na mabibilog.
• Mayong pampang na daing kahampang.
• An kadara, marara.
• An habo kan magatol, dai maghanap nin duldol.
  (不喜欢痒的人，不应该去寻找皮疹。)
• An kararaw-karaw, nagiging kararaw.
• An inot na magturaok, iyo an naggibong maraot.
  (第一个像公鸡一样啼叫的人，是做坏事的人。)
• Dai nin tataramon na daing kasugpon.
  (没有说的话是孤立存在的。)
• An ugali na aki pa, ginugurangan na.
  (孩子时代的行为会伴随他长大成人。)
• Hari paglayog kun dai kang ilalayog.
  (如果没有地方可以去，就不要飞。)
• Hari pagsabat sa sulog, tibaad ika i-anod.
  (不要逆流而行，你可能会被水流冲走。)
• An enot na sinarok, iyo an inot na narurugnok.
• Dai mo ikakatao an dai saimo.
  (你不能给予你没有的东西。)
• Dai ka magseguro ta nag-uugbos pa an pako.
• Pakaagi nin kadikloman, minasubang an kaliwanagan.
  (黑暗过去后，光明就来了。)
• Kun nahulogan halangkawon, makusog man an lagabong.
• Nagmawot ki kabanga, sabulan an nawara.
• Hanap niya, saiyang nakua.
  (他寻找，他就找到了。)
• Pag may hunas, may taob.
  (有退潮就有涨潮。)
• Sa likod nin panganuron, maliwanag pa an aldaw.
  (乌云后面是晴朗的天。)
• Para saimo siya baktin, para sako siya birhen.
  (你把她当猪，我把她当处女。)
• Masayon an magintawo, mapawot an magpakatawo.
• An tawong mapinuka, maghahadi magkokorona.
• Kun dignos an inutang, dignos an kabayadan.
• An tataramon makasarong mabutasan, dai na mababawi.
• Kun ano an nasa puso, iyo man an yaon sa mata.
  (心中所想，眼眸所显。)
• Maating hawak, maating gibo.
  (肮脏的身体，肮脏的行为。)
• An nagkutat, iyo an naglagak.
• 种风者必将收获风暴。
  (种风者必将收获风暴)
• 贪婪无度，必将一无所有。
• 有两个看护人的猪，却可能饿死。
  (有两个看护人的猪，却可能饿死)
• 过度烹饪，会使食物变得难吃。
• 隐藏的财富无法掩盖贫困。
• 隐藏的财富无法掩盖贫困。
  (隐藏的财富无法掩盖贫困)
• 纽扣越大，纽扣眼也越大。
• 勤劳的人会得到幸运，并超越他人。
• 隐藏的财富无法掩盖贫困。